Tại sao sốt rét lại tái phát ?

by Good!!! Mon Oct 24, 2011 3:24 pm

Khi phát hiện, chẩn đoán được người bị mắc bệnh sốt rét; nếu việc điều trị không đúng theo những nguyên tắc quy định, sốt rét sẽ tái phát. Vậy sốt rét tái phát có những đặc điểm gì và cần phân biệt với các loại bệnh nào để tránh nhầm lẫn.
Tại sao sốt rét lại tái phát ? 1313985974656_malaria2200

Tại sao sốt rét lại tái phát ? 1313985974656_malaria2200

Nguyên nhân sốt rét tái phát:Sốt rét tái phát do nhiều nguyên nhân khác nhau như ký sinh trùng sốt rét
thể vô tính trong hồng cầu còn sót lại từ đợt trước tiếp tục phát triển, vượt ngưỡng gây sốt. Đối với loại ký sinh trùng Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax; sự tái phát gần xảy ra trung bình sau từ 7 đến 14 ngày, loại này còn được gọi là bột phát. Đối với loại ký sinh trùng Plasmodium falciparum, sốt rét tái phát có thể xuất hiện trở lại sau từ 3 đến 6 tháng ở những người đã có một lần miễn dịch.
Ngoài ra, loại ký sinh trùng Plasmodium vivax, Plasmodium ovale; mầm bệnh có thể ngủ (hypnozoite) ký sinh ở trong gan sẽ hoạt hóa, phát triển và phóng thích vào máu các ký sinh trùng non merozoites gan gây nên sự tái phát xa sau vài tuần, có thể sau từ 9 đến 10 tháng.
Đối với loại ký sinh trùng Plasmodium malariae, sốt rét tái phát hãn hữu do chu kỳ vô tính tiềm tàng trong hồng cầu được hoạt hóa và phát triển.
Các đối tượng thường bị sốt rét tái phát
Sốt rét tái phát thường xảy ra trên các đối tượng bệnh nhân khác nhau.
Bệnh nhân sốt rét tái phát gần do bị nhiễm loại ký sinh trùng Plasmodium falciparum kháng lại với thuốc điều trị sử dụng, thuốc không có khả năng diệt hết thể vô tính (trophozoite) của ký sinh trùng ở trong máu người bệnh.
Bệnh nhân sốt rét tái phát xa do bị nhiễm loại ký sinh trùng Plasmodium vivax nhưng không được dùng loại thuốc diệt thể ngủ (hypnozoite) của ký sinh trùng ký sinh trong gan để tiệt căn.
Ngoài ra, sốt rét tái phát cũng xảy ra trên những người bệnh trong tiền sử đã bị nhiễm ký sinh trùng sốt rét, có cơn sốt rét trước đó từ 1 đến 2 năm đối với loại Plasmodium falciparum; từ 1,5 đến 5 năm đối với loại Plasmodium vivax, Plasmodium ovale; từ 3 đến 5 năm đối với loại Plasmodium malariae. Sự tái phát tùy thuộc vào thời gian ký sinh trùng sốt rét tồn tại trong cơ thể.
Trong một số các trường hợp, sốt rét tái phát cũng thường hay gặp ở những người bệnh có điều kiện lao động nặng nhọc và trong thời kỳ sốt rét sơ nhiễm bị mắc bệnh trong 6 tháng đầu.
Đặc điểm lâm sàng của sốt rét tái phát
Khi bị mắc bệnh sốt rét, triệu chứng lâm sàng điển hình được biểu hiện bằng cơn sốt với 3 giai đoạn rét run, nóng sốt, vã mồ hôi xảy ra có chu kỳ ngay từ lúc khởi phát.
Giai đoạn rét run với cơn rét dọc từ sống lưng truyền ra toàn thân, hai hàm răng va đập vào nhau, run bần bật; đắp nhiều chăn mền vẫn rét, kèm theo môi tím tái, mắt thâm quầng, nổi gai ốc; mạch nhanh, nhỏ; lách sưng to, đi tiểu nhiều. Cơn rét run kéo dài từ 15 phút đến khoảng từ 1 đến 2 giờ.
Giai đoạn nóng sốt được biểu hiện từ khi hết cơn rét run, bệnh nhân có cảm giác nóng bức, tung hết các chăn mền, mặt đỏ bừng, mắt đỏ, da khô nóng, nhức đầu, chóng mặt, hay bị nôn; nhiệt độ có thể tăng cao tới 40 đến 41^oC;mạch đập mạnh và nhanh, nhịp thở nhanh; có thể hơi đau ở vùng gan, lách; nước tiểu ít và sẫm màu. Cơn sốt nóng kéo dài trung bình từ 2 đến 4giờ hoặc hơn tùy theo thể bệnh nặng hay nhẹ.
Giai đoạn vã mồ hôi được biểu hiện bằng nhiệt độ giảm, vã ra nhiều mồ hôi ở trán, đầu, mặt đến toàn thân trong những trường hợp nặng; triệu chứng nhức đầu giảm, hết nôn, gan và lách hơi co lại. Bệnh nhân bớt đau, dễ chịu hẳn, chỉ thấy khát nước, đôi khi ngủ thiếp đi.
Trong sốt rét tái phát, cơn sốt rét kéo dài trung bình khoảng từ 2 đến 4 giờ;thường ngắn hơn cơn của sốt rét sơ nhiễm. Ba giai đoạn của cơn sốt rét như rét run, nóng sốt, vã mồ hôi không phải bệnh nhân nào cũng có biểu hiện đủ. Sau khi hết cơn sốt rét, bệnh nhân làm việc, ăn uống, ngủ nghỉ trở lại bình thường cho đến khi cơn sốt rét quay trở lại theo chu kỳ. Cơn sốt rét tái phát có xu hướng ngắn dần lại và nhẹ hơn ở những người bệnh lớn tuổi, có tiền sử sốt rét với nhiều năm sinh sống tại vùng sốt rét lưu hành.
Cần chú ý rằng, trong sốt rét sơ nhiễm, khi bệnh nhân đã chuyển sang giai đoạn cơn sốt rét có chu kỳ, cơn sốt cũng có đủ 3 giai đoạn rét run, nóng sốt, vã mồ hôi như cơn sốt rét tái phát.
Phân biệt sốt rét tái phát với một số bệnh khác thường gặp
Để tránh chẩn đoán nhầm lẫn, cần phân biệt một cách rõ ràng sốt rét tái
phát với một số bệnh nhiễm khuẩn khác thường gặp vì các bệnh này cũng có
các triệu chứng sốt thành cơn hàng ngày, thậm chí có thể có triệu chứng
rét run, vã mồ hôi.

TTƯT.BS. Nguyễn Võ Hinh

Mon	Tue	Wed	Thu	Fri	Sat	Sun
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30